Menu

Pomniejsi bogowie i stworzenia mitologii greckiej

Eris [rzymski odpowiednik - Dyskordia]
To uskrzydlona bogini niezgody, chaosu i nieporządku; córka Nyks (Nocy). Według innej wersji córka Zeusa i Hery, bliźniacza siostra Aresa. Posiadająca dwie manifestacje: groźną i łagodną: Niezgoda destrukcyjna, wywołująca wojny i Niezgoda twórcza, będąca duchem współzawodnictwa, pobudzająca do pilnego działania. Sprawiała, iż cieśla zazdrościł cieśli, iż każdy artysta zazdrościł innemu, a jednocześnie kochał własną pracę. Przedstawiana była jako uskrzydlona postać kobiety podobnie jak Irydy. Przybyła nieproszona na wesele Peleusa i Tetydy i rzucając między boginie jabłko z napisem „Dla Najpiękniejszej” sprowokowała pośrednio wojnę trojańską, ponieważ wywołało to spór między Herą, Ateną i Afrodytą, rozsądzony przez Parysa który wybrał Afrodytę. Współcześnie do kultu Eris nawiązują dyskordianizm, Kościół SubGeniuszu i magia chaosu. Jest matką licznych pojęć abstrakcyjnych związanych w szczególności z okrucieństwem i śmiercią.


Iryda(Iris) [rzymski odpowiednik - Arcus]
bogini tęczy, posłanka bogów. Iris uchodziła za córkę boga Taumasa i okeanidy Elektry oraz za siostrę Harpii. Niektóre źródła podają , że miała z bogiem Zefirem (swoim mężem lub kochankiem) syna Erosa albo Potosa. Iris nie była zbyt znaczącą boginią (niezbyt często pojawia się w mitach), ale to dzięki niej świat otrzymywał tęczę. Posiadała piękne wielkie kolorowe skrzydła. Początkowo służyła wszystkim bogom na Olimpie, ale gdy pojawił się Hermes, szybko odsunął ją w cień. Odtąd była posłanką tylko Hery. Była też jej pokojówką - pomagała jej przy wieczornej i porannej toalecie. Do jej obowiązków należało również przynoszenie wody ze Styksu na Olimp - gdy bogowie składali ważną przysięgę, musieli wylać kubek wody z tejże rzeki na ziemię. Iris dzięki swym skrzydłom była szybsza nawet od Hermesa.


Hekate
Hekate to bogini czarów, magii, nocy, księżyca, nekromancji, czarnoksięstwa, rozdroży, podziemii, jedyna córka tytanidy Asterii i tytana Persesa. Hekate według Hezjoda była dobroczynną boginią wielu dziedzin życia - wojny, rady, gier, jeździectwa, rolnictwa, później stała się bóstwem chtonicznym, czyli podziemnym. Jej kult związany był z magią, mrocznym światem duchów i widm. Noce spędzała goniąc z pochodnią w towarzystwie upiorów i wściekłych psów. Uczyła wiele czarodziejem starożytności m.in. Lamię, Kirke, Medeę. Podczas tytanomachii popierała Zeusa, dlatego nie została w żaden sposób wygnana. Według niektórych podań, należała do orszaku Persefony.


Pegaz
Pegaz to skrzydlaty koń zrodzony z krwi Meduzy, która trysnęła, gdy Perseusz odciął jej głowę. Pegaz zamieszkiwał okolice źródła Pirene na Akrokoryncie. Odnalazł go tam Bellerofont, który przy użyciu złotego wędzidła, otrzymanego od Ateny, z dołał okiełznać rumaka. Przy jego pomocy heros pokonał Chimerę, planując następnie wznieść się na jego grzbiecie na szczyt Olimpu. W drodze na szczyt Bellerofont został jednak zrzucony z grzbietu skrzydlatego rumaka przez Zeusa. Na szczyt dotarł jedynie Pegaz. Od tego momentu służył on Zeusowi, który po śmierci przeniósł go na nieboskłon tworząc gwiazdozbiór Pegaza. Uderzenie kopyta tego konia miało otworzyć na górze Helikon, jednej z siedzib muz źródło, Hippokrene


Satyr [rzymski odpowiednik - Faun]
Satyrowie to pół-ludzie i pół-kozły. Wchodzili w skład orszaku Dionizosa i Pana. określane są mianem braci nimf górskich i Kuretów. Fakt, że kojarzono satyrów z nimfami, kultem dionizyjskim oraz płodnością natury wskazuje na pierwotnie chtoniczną naturę tego bóstwa.


Minotaur
Zazwyczaj przedstawiany jako człowiek z głową byka, jednak czasem w postaci istoty z torsem i głową człowieka, od pasa w dół zaś z ciałem byka. Został zrodzony ze związku Pazyfae, żony Minosa, i byka zesłanego przez Posejdona. Minos obiecał złożyć zwierzę w ofierze, jednak tej obietnicy nie dotrzymał. Posejdon zemścił się, sprawiając, że Pazyfae zapałała do byka miłością. Groźny Minotaur został zamknięty przez króla Krety Minosa w zaprojektowanym przez Dedala labiryncie, który znajdował się pod pałacem w Knossos. Minos pokonał Ateńczyków i zażądał, żeby co 9 lat (wg innej wersji – co roku), 7 młodzieńców i panien było przysyłanych w ofierze Minotaurowi. Za trzecią ofiarą zgłosił się królewicz Tezeusz, który miał za zadanie zabić potwora. Pomogła mu córka Minosa, Ariadna, zauroczona odwagą młodzieńca, która za pomocą kłębka nici ułatwiła mu powrót z labiryntu, a magiczny miecz pozwolił zabić Minotaura. W ten sposób Tezeusz wyprowadził Ateńczyków żywych z labiryntu.


Trzy Charyty [rzymski odpowiednik - Trzy Gracje]
Charyty to boginie pogodnego wdzięku, radości i piękna, symbolizowały delikatność i samą dobroć. Za ich sprawą powstaje wszystko co piękne i miłe. Lubiły się bawić oraz przebywać obok boga Dionizosa. Według mitu zawiozły Afrodytę na Olimp, kiedy ta wynurzyła się z piany morskiej u wybrzeży Cypru. Należały do orszaku tej bogini.
Według różnych mitów były córkami albo Zeusa i Eurynome (albo samej Eurynome) lub Heliosa i Ajgle. Do Charyt należały Eufrozyne, Talia i Aglaja. Spartianie czcili tylko dwie Charyty o imionach: Kleta i Paenna.
Od czasów najdawniejszych tej samej ilości bogiń kult oddawali Ateńczycy, tam nosiły one nazwy: Auxo i Hegemone. Czasami do Charyt zaliczano także Pejto i Pasiteę.


Dziewięć Muz [rzymski odpowiednik - ]
Muzy - dziewięć bogiń sztuk i nauk. Córki Mnemosyne (wg niektórych źródeł Temidy) i Zeusa. Występowały z Apollinem na Olimpie. Należały do jego orszaku. Ośrodkiem kultu muz był Parnas i Helikon w Beocji (muzy helikońskie).
Kalliope – poezja epicka oraz filozofia i retoryka, przedstawiano ją z tabliczką i rylcem uważano ją za najmądrzejszą z muz.
Klio – historia, przedstawiano ją z rozwiniętym pergaminem lub papirusem.
Erato – poezja miłosna, przedstawiano ją z kitarą lub z cytrą.
Euterpe – poezja liryczna, gra na flecie, przedstawiano ją z aulosem lub z fletem.
Melpomene – tragedia i śpiew, przedstawiano ją z maską tragiczną lub maczugą heraklesa
Polihymnia – poezja chóralna, pantomima przedstawiano ją zawsze głęboko zamyśloną, bez atrybutu.
Taleja– komedia, przedstawiano ją z maską komiczną,laską pasterską lub wieńcem bluszczowym
Terpsychora – taniec, przedstawiano ją z lirą i plektronem.
Urania – astronomia i geometria, przedstawiano ją z cyrklem i kulą ziemską można rownież powiedzieć że z globusem astralnym.


Trzy Mojry [rzymski odpowiednik - Trzy Parki]
Mojry to boginie przeznaczenia, losu. Ich imiona to: Kloto, Lachesis i Atropos. Mojry to trzy córki Nyks (która z siebie je zrodziła) lub Ananke i Chronosa (wedle niektórych źródeł Zeusa i Temidy, siostry Gracji i Hor). Przędą nić ludzkiego życia a gdy utnie ją Atropos, człowiek umiera.Zaś Kloto rozpoczyna tę nić,a Lachesis ją snuła. Ich woli musieli być posłuszni zarówno ludzie jak i bogowie.


Amazonki
Amazonki – naród lub plemię wojowniczych kobiet. Amazonki wywodzą się z boga wojny Aresa i nimfy Harmonii. Amazonki są plemieniem wyłącznie kobiecym. Wychowywały tylko dziewczynki na wojowniczki, a chłopców zabijały, oślepiały lub oddawały sąsiedniemu pleminiu. Amazonki obciniały lewą pierś by im nie przeskadzała podczas strzelania z łuku lub rzutu oszczepem. Amazonkami rządziła królowa. Ową królową była Hippolita posiadająca cudowny pas. Zdobycie jego było dziewiątą pracą Heraklesa. Heros dzięki płaszczowi z lwa nemejskiego wygrał i zabił Hippolitę.


Nimfy
Są to fikcyjne dziewczęce postacie, połowicznie bóstwa. Często ich córki.
Podczas, gdy bogowie władają czymś ogólnym (np. Wodą, niebem), im zaś przypisuje się opiekę na pomniejszymi elementami środowiska (np. rzeki, góry), a na dodatek każda pojedyncza nimfa ma swój własny kącik, w którym mieszka, jak drzewo czy łąka. Żyły bardzo długo, a nie starzały się nigdy, lecz były śmiertelne. Cechowała je (a przynajmniej większość) nienawieść do przemocy. Gdy zbrodniarz poszedł zmyć krew ze swych dłoni w strumieniu, zamieszkująca je nimfa natychmiast się przeprowadzała. Właśnie one oduczyły barbarzyńskich Greków składania ofiar z ludzi i krwawych obrzędów
Rodzaje nimf i tereny przez nie zamieszkiwane:
Najady - wody
Oready - góry
Lejmoniady - łąki
Driady - lasy
Hamadriady - same drzewa
Nereidy - morze
Alseidy - zakątki leśne i zagajniki
Meliady - drzewa jesionu
Okeanidy - bardzo liczne nimfy morskie, córki Okeanosa
Syreny - nimfy, pół - ptaki, pół - ludzie
Atlantydy - Hiady, Hesperydy, Plejady